Καταρράκτης είναι η θόλωση του φακού του οφθαλμού, με αποτέλεσμα ο ασθενής να βλέπει θολά σαν να κοιτάζει μέσα από έναν καταρράκτη νερού.
Ο φακός του ματιού, εστιάζει το φως που περνά στο μάτι πάνω στον αμφιβληστροειδή παράγοντας καθαρές, ευκρινείς εικόνες.
Καθώς μεγαλώνουμε, οι φακοί των ματιών γίνονται λιγότερο εύκαμπτοι, λιγότερο διαφανείς και παχύτεροι. Παράγοντες που σχετίζονται με την ηλικία και κάποιες ιατρικές παθήσεις οδηγούν σε θόλωση μικρές περιοχές μέσα στο φακό καθώς ο καταρράκτης συνεχίζει να αναπτύσσεται, με τις πρώτες αλλαγές του να γίνονται αντιληπτές ακόμη και από την ηλικία των 40 – 50 ετών.
Ο καταρράκτης εμποδίζει το φως, καθώς περνά μέσα από το φακό του ματιού, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να φτάσει όπως πρέπει στον αμφιβληστροειδή ώστε να σχηματιστεί μια καθαρή εικόνα. Το αποτέλεσμα είναι οι ασθενείς να έχουν μειωμένη και θολή όραση.
Γενικά, ο καταρράκτης αναπτύσσεται και στα δύο μάτια, αλλά όχι ομοιόμορφα. Ο καταρράκτης στο ένα μάτι μπορεί να είναι πιο προχωρημένος από το άλλο, προκαλώντας διαφορά στην όραση μεταξύ των ματιών.
Ο καταρράκτης μπορεί να διαχωριστεί σε τέσσερις (4) βασικές κατηγορίες:
Τέλος, υπάρχει και ο λεγόμενος δευτερογενής καταρράκτης ο οποίος οφείλεται στη θόλωση της οπίσθιας επιφάνειας του φακού και το αποτέλεσμα είναι η σταδιακή μείωση της όρασης. Ο δευτερογενής καταρράκτης δε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση και μπορεί να διορθωθεί σε περιβάλλον ιατρείου με τη χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού (YAG laser).
Η συχνότερη αιτία καταρράκτη είναι η ηλικία. Οι πρώτες αλλαγές στην όραση συνήθως παρατηρούνται στην ηλικία άνω των 40. Σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω αρχίζει η «θόλωση» του φακού Ωστόσο, τα προβλήματα στην όραση μπορεί να τα αντιληφθούν αρκετά χρόνια μετά. Στην ηλικία των 65 το μισό του πληθυσμού έχει αρχόμενο καταρράκτη. Στην ηλικία των 70 όλοι σχεδόν έχουν κάποιο βαθμό καταρράκτη. Άλλες αιτίες είναι το τραύμα, χρόνιες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και μερικές άλλες παθήσεις όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα ή το άσθμα που χρειάζεται κορτιζόνη. Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν καταρράκτη από την ηλικία των 40.
Άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν καταρράκτη είναι ο συγγενής καταρράκτης (κληρονομικότητα) και η παραμονή στον ήλιο χωρίς προστασία από γυαλιά ηλίου λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Οι περισσότεροι καταρράκτες που σχετίζονται με την ηλικία αναπτύσσονται σταδιακά. Άλλοι καταρράκτες μπορούν να αναπτυχθούν γρηγορότερα, όπως σε νεότερους ασθενείς ή σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Οι γιατροί δεν μπορούν να προβλέψουν πόσο γρήγορα θα αναπτυχθεί ο καταρράκτης ενός ατόμου.
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης καταρράκτη, όπως:
Η συνεισφορά του Dr. Τράκου στον τομέα του πρόσθιου τμήματός του οφθαλμού και του καταρράκτη αλλά και των προβλημάτων της όρασης έχει αλλάξει τη ζωή πολλών ανθρώπων, βελτιώνοντας την όραση και την ποιότητα ζωής τους.
Για τη διάγνωση του καταρράκτη, ο οφθαλμίατρος θα εξετάσει το ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς και θα πραγματοποιήσει μια πλήρη οφθαλμολογική εξέταση. Οι μετρήσεις και εξετάσεις για τη διάγνωση του καταρράκτη περιλαμβάνουν:
Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία: Η εξέταση αυτή επιτρέπει στον οφθαλμίατρο να δει, υπό μεγέθυνση τον φακό του οφθαλμού για να δει αν παρουσιάζει καταρράκτη, και βεβαίως εξετάζει και τον κερατοειδή, την ίριδα, και τον πρόσθιο θάλαμο ώστε να δει αν υπάρχουν ανωμαλίες που να επηρεάζουν την όραση. Στη εξέταση αυτή εξετάζονται τα βλέφαρα και η δακρυική συσκευή, αφού τυχόν βλεφαρίτιδα ή αποφραξη δακρυικού πόρου θα πρέπει να θεραπευθούν πρώτα, και μετά να γίνει η επέμβαση καταρράκτη.
Διαθλαστική εξέταση: Κατά τη διάρκεια της οποίας ο οφθαλμίατρος ελέγχει με ακρίβεια την όραση του ασθενούς με φορόπτερο, που είναι ο πλέον αποτελεσματικός και γρήγορος τρόπος εκτίμησης της όρασης. Σε αυτήν την εξέταση, τα γυαλάκια που διορθώνουν την όραση του ασθενούς με καταρράκτη εναλλάσσονται γρήγορα ώστε να μην επηρεάζονται οι απαντήσεις από ενδεχόμενο σύνδρομο ξηρού οφθαλμού. Επίσης βρίσκεται με ακρίβεια αν ο καταρράκτης συνυπάρχει με μυωπία ή άλλη διαθλαστική ανωμαλία και εξακριβώνεται ο άξονας του αστιγματισμού. Ετσι, αν υπάρχει καταρράκτης θα γίνει σωστή μέτρηση της οπτικής οξύτητας, κάτι που αποτελεί και ένα από τα κριτήρια για το αν χρειάζεται ο ασθενής επέμβαση καταρράκτη ή μπορεί να είναι ευχαριστημένος με αλλαγή γυαλιών.
Βυθοσκόπηση: αφού γίνει διαστολή της κόρης του ματιού (μυδρίαση), ο Δρ Τράκος μπορεί να εξετάσει τον αμφιβληστροειδή με τα αγγεία του και τον οπτικό δίσκο, ώστε να δει αν συνυπάρχουν αίτια ελάττωσης της όρασης. Αν μαζί με τον καταρράκτη συνυπάρχει ωχροπάθεια ή οπτική νευροπάθεια μπορεί να χρειασθεί περαιτέρω διερεύνηση.
ΟCT ωχράς και οπτικού νεύρου: είναι η πλέον σύγχρονη εξέταση για να διαπιστωθεί αν αποδώσει η επέμβαση καταρράκτη, και να γίνει η προετοιμασία του ασθενούς, αφού αν συνυπάρχει για παράδειγμα υγρού τύπου ωχροπάθεια, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με αντι-αγγειογεννετικό παράγοντα και σε δεύτερο στάδιο να γίνει η επέμβαση καταρράκτη.
Η επέμβαση του καταρράκτη γίνεται με αναισθητικές σταγόνες, διαρκεί 10-15 λεπτά, δεν πονάει, δεν χρειάζεται να μείνει μέσα ο ασθενής και γίνεται με τον πλέον σύγχρονο τρόπο με την χρήση υπερήχων (φακοθρυψία). Με τη μέθοδο αυτή ο καταρρακτικός φακός θρυμματίζεται και αναρροφάται. Στη συνέχεια στη θέση του μπαίνει ένας μικρός τεχνητός φακός, ο ενδοφακός, ο οποίος εξασφαλίζει όραση με πολύ καλά αποτελέσματα επαναφέροντας την όραση
Με την μέθοδο αυτή δεν μπαίνουν ράμματα και δεν χρειάζεται να κλείσουμε το μάτι μετά την επέμβαση. Την ίδια ημέρα ο ασθενής μπορεί να δει τηλεόραση, να σκύψει, να σηκώσει βάρος, να φάει ό,τι θέλει.
Θα πρέπει να αποφύγει ο ασθενής δυο πράγματα μόνο:
Να μην ρίξει νερό και να μην τρίψει έντονα το μάτι που έχει γίνει η επέμβαση καταρράκτη για τις επόμενες 5 ημέρες μετά την επέμβαση.
Θα χρειασθεί να ρίχνει σταγόνες ενός αντιβιοτικού κολλυρίου για 10 ημέρες μετά την επέμβαση καταρράκτη και ενός αντιφλεγμονώδους κολλυρίου, αλλά και τεχνητά δάκρυα για 1 μήνα.
Η επέμβαση καταρράκτη είναι επέμβαση ρουτίνας. Ο τεχνητός ενδοφακός που μπαίνει στο μάτι δίνει την δυνατότητα στον ασθενή να βλέπει πολύ καλά μακριά, ξαναβλέπει τα χρώματα ζωντανά και επανακτάται η ποιότητα και ποσότητα όρασης.
Μπορεί να χρειασθεί ένα μικρό βοηθητικό γυαλάκι για κοντά.
Πάντα εξηγούμε πριν την επέμβαση καταρράκτη ότι μπορεί να χρειασθεί λέιζερ μετά από 2-3 χρόνια, γιατί μπορεί να αναπτυχθούν κύτταρα από τον ίδιο τον οργανισμό πίσω από τον ενδοφακό, η λεγόμενη θόλωση του οπισθίου περιφακίου. Αν συμβεί αυτό θα χρειασθεί να γίνει λέιζερ για να καθαρισθεί το περιφάκιο από αυτά τα κύτταρα, κάτι που χρειάζεται πέντε λεπτά, και ο ασθενής δεν χρειάζεται να ξαπλώσει ή να μπει σε κλινική, αλλά είναι κάτι που γίνεται σε επίπεδο ιατρείου.
Ο οφθαλμίατρος σας θα αξιολογήσει την όραση σας μαζί με άλλες εξετάσεις και θα σας προτείνει την κατάλληλη λύση με βάση τις ανάγκες σας, την καθημερινότητα σας και την γενική υγεία σας.
Σύμφωνα με τις αρχές της Αμερικάνικης Εταιρείας Οφθαλμολογίας o Dr Νικόλαος Τράκος προτείνει μία φορά το χρόνο οφθαλμολογική εξέταση και σε ορισμένες περιπτώσεις νωρίτερα εάν κριθεί απαραίτητο. Σε περίπτωση που αντιληφθείτε αλλαγή στην όραση σας προς το χειρότερο, όπως θολή όραση, «στεφάνια» γύρω από τα φώτα, δυσκολία στη βραδινή οδήγηση επισκεφθείτε τον Δρ Τράκο και θα σας συμβουλεύσει με τον πιο υπεύθυνο τρόπο για τον καταρράκτη σας.
Η επέμβαση του καταρράκτη μπορεί να αποφασισθεί με βάση τον βαθμό των ενοχλημάτων που προκαλεί ο καταρράκτης στην καθημερινή ζωή του ασθενούς. Οταν ο καταρράκτης αρχίζει να προκαλεί σημαντική ενόχληση στην ποιότητα της όρασης, με συνέπεια την δημιουργία προβλημάτων στις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου (ανάγνωση, τηλεόραση, ασφαλής οδήγηση αυτοκινήτου), τότε μπορεί να προχωρήσουμε στην επέμβαση του καταρράκτη. Βέβαια υπάρχουν και αντικειμενικά κριτήρια, όπως το να βλέπει ο ασθενής μόνο 5/10, να έχει χάσει το 50% της άριστης οπτικής οξύτητας, ή να μην πληροί τα κριτήρια για ανανέωση του διπλώματος οδήγησης, και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να γίνει επέμβαση καταρράκτη ανεξάρτητα από το βαθμό των υποκειμενικών ενοχλημάτων.
Βασιζόμενοι στα συμπτώματά σας, εσείς και ο Δρ Νικόλαος Τράκος θα αποφασίσετε από κοινού, για το πότε θα γίνει η επέμβαση.
Δεν είναι πλέον αλήθεια ότι ο καταρράκτης πρέπει να είναι «ώριμος» για να αφαιρεθεί. Με τις νέες τεχνικές (φακοθρυψία, laser) αυτή η αντίληψη αποτελεί πλέον παρελθόν.
Αντιθέτως, μάλιστα, η αφαίρεση ενός υπερώριμου σκληρού καταρράκτη, κάνει την επέμβαση δυσκολότερη, αφού η ενέργεια που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί θα είναι μεγαλύτερη. Επίσης ένας υπερώριμος καταρράκτης μπορεί να είναι η αιτία αύξησης της ενδοφθάλμιας πίεσης που οδηγεί σε γλαύκωμα.
Σε κάθε περίπτωση ο Δρ Νικόλαος Τράκος είναι δίπλα σας για να σας συμβουλεύσει σωστά και υπεύθυνα.
Όταν μας επισκεφθείτε θα ερωτηθείτε για το ιστορικό υγείας σας και για τυχόν φάρμακα που παίρνετε. Το ιατρικό προσωπικό ή ο χειρουργός οφθαλμίατρος θα σας συμβουλεύσει για τον αν θα πάρετε κανονικά τα φάρμακα σας. Ίσως σας ζητηθεί να μην πάρετε ορισμένα από τα φάρμακά σας πριν το χειρουργείο του καταρράκτη, όπως πχ για τον προστάτη. Οσον αφορά τα αντιπηκτικά η διακοπή τους για 1 εβδομάδα πριν την επέμβαση είναι προτιμότερη, χωρίς να είναι απαραίτητη και υποχρεωτική, αφού η επέμβαση καταρράκτη γίνεται με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.
Το εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό θα μετρήσει τις παραμέτρους του ματιού σας κάνοντας τον προεγχειρητικό έλεγχο με ειδικά μηχανήματα τα οποία βοηθούν τον καθορισμό της:
Μπορεί να σας συνταγογραφηθούν κολλύρια τα οποία θα χρησιμοποιήσετε για μικρό χρονικό διάστημα πριν την έναρξη του χειρουργείου του καταρράκτη. Αν έχετε Σύνδρομο Ξηρού Οφθαλμού θα χρειασθεί να ρίχνετε σταγόνες τεχνητών δακρύων τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την επέμβαση. Αυτά τα φάρμακα βοηθούν στην πρόληψη τυχόν λοίμωξης ή φλεγμονής κατά την διάρκεια και μετά την χειρουργική επέμβαση. Ο οφθαλμίατρος θα σας καθοδηγήσει για τον τρόπο χρήσης τους.
Την ημέρα της επέμβασης καλό θα είναι να μην έχετε φάει τουλάχιστον 3 ώρες πριν την επέμβαση καταρράκτη. Αν λαμβάνετε φάρμακα για αρτηριακή υπέρταση, καλό είναι τα πάρετε το πρωί της επέμβασης. Την ημέρα της επέμβασης μπορείτε να λάβετε κανονικά τα φάρμακά σας όπως αντιυπερτασικά, για τον θυρεοειδή ή άλλα φάρμακα. Για τους άνδρες ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα για την υπερτροφία του προστάτη, καλό θα είναι να τα έχουν διακόψει 15 ημέρες πριν την επέμβαση. Δεν χρειάζεται να διακόψετε τυχόν αντιπηκτικά φάρμακα πριν την επέμβαση καταρράκτη.
Ο ασθενής μετά την επέμβαση μπορεί να πάει σπίτι του. Την ίδια ημέρα μπορεί να σκύψει και να σηκώσει βάρος, ενώ δεν πρέπει να ρίξει νερό στο μάτι του, και να το τρίψει έντονα για 5 ημέρες. Αν θέλει να λουστεί στις επόμενες 5 ημέρες μπορεί να το κάνει με την κεφαλή κεκλιμένη προς τα πίσω όπως στα κομμωτήρια. Κατά τα άλλα μπορεί να βλέπει τηλεόραση και να οδηγεί. Όταν είναι σε εξωτερικούς χώρους την ημέρα, καλό είναι να φοράει γυαλιά ηλίου.
Θα πρέπει επίσης να αποφύγει την σκόνη και τον καπνό στα μάτια, όπως ακριβώς γίνεται μετά από επεμβάσεις λέιζερ στα μάτια.
Όταν ρίχνει τις σταγόνες του αντιβιοτικού και αντιφλεγμονώδους κολλυρίου, καλό είναι να πατάει με το δάχτυλο στην έσω γωνία των βλεφάρων, ώστε η σταγόνα να παραμένει στην οφθαλμική επιφάνεια και να μην χάνεται από τον ρινοδακρυικό πόρο. Επίσης καλό είναι να ρίχνει σταγόνες τεχνητών δακρύων χωρίς συντηρητικά.
Το χειρουργείο καταρράκτη δεν μπορεί να αποκαταστήσει την απώλεια όρασης από παθήσεις όπως είναι το Γλαύκωμα, η Ωχροπάθεια, η Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια, η Απόφραξη φλέβας ή αρτηρίας βυθού, η Οπίσθια ή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια. Είναι όμως, ένα χειρουργείο που μπορεί σημαντικά να αναβαθμίσει την ποιότητα της όρασης ακόμη και ενός προβληματικού ματιού με άλλη παθολογία.
Ο ενδοφακός που χρησιμοποιείται στο χειρουργείο της φακοθρυψίας είναι ένας τεχνητός φακός που αντικαθιστά τον υπάρχοντα θολό φακό. Η τεχνολογία των ενδοφθάλμιων φακών έχει κάνει τεράστια πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Οι φακοί που χρησιμοποιούμε για την επέμβαση καταρράκτη είναι ασφαιρικοί υψηλής ποιότητας σύγχρονοι μονοεστιακοί ενδοφακοί. Αυτός ο τύπος φακού μπορούσε να προσφέρει καλή, λειτουργική μακρινή ή κοντινή όραση, αλλά οι άνθρωποι και πάλι έπρεπε να συνεχίζουν να φοράνε γυαλιά για τις δραστηριότητες τους. Μία άλλη επιλογή είναι οι σύγχρονοι ενδοφακοί, που μπορούν να βοηθήσουν σε περισσότερες αποστάσεις όπως οι πολυεστιακοί.
Είδη Ενδοφακών
Η επιλογή του κατάλληλου τύπου ενδοφακού εξαρτάται από τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, και ο Δρ Τράκος προτείνει και εφαρμόζει το καλύτερο, έχοντας εκπονήσει την Διδακτορική Διατριβή του στους τύπους ενδοφακών για καταρράκτη, όπως φαίνεται και από το παρακάτω άρθρο που έχει δημοσιευθεί στο έγκριτο οφθαλμολογικό περιοδικό Clinical Ophthalmology.
Trakos N, et al Clin Ophthalmol. 2008 Dec;2(4):997-1005.PMID: 19668459 Free PMC article.
H Διδακτορική του διατριβή εκπονήθηκε πάνω στην Θόλωση του Οπισθίου Περιφακίου (Δευτερογενής Καταρράκτης). Συγκεκριμένα, αφού χειρούργησε μεγάλες σειρές κονίκλων με την μέθοδο της φακοθρυψίας – η πλέον σύγχρονη μέθοδος αφαίρεσης του καταρράκτη-, τα παρακολούθησε και εν συνεχεία διενέργησε εξορύξεις οφθαλμών εφαρμόζοντας σύγχρονες Τεχνικές Χειρουργικής του Οφθαλμικού Κόγχου. Κατόπιν μελέτησε την ανάπτυξη του δευτερογενούς καταρράκτη σε σχέση με διαφορετικούς τύπους ενδοφακών των μεγαλύτερων εταιρειών σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως η Alcon και η Bausch & Lomb, σε πειραματικό μοντέλο κονίκλου σε παθολογοανατομικό και μικροσκοπικό επίπεδο. Αυτό το μεγάλο κλινικοεργαστηριακό και χειρουργικό ερευνητικό πρόγραμμα, οργανώθηκε και περατώθηκε εξολοκλήρου από τον ίδιο, και βοήθησε στην βελτίωση κατασκευής ενδοφακών. Με βάση αυτό το πρόγραμμα αναγορεύθηκε Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το 2010.
Επικοινωνήστε μαζί μας για τις ανάγκες φροντίδας των ματιών σας
Copyright © 2023, EyeLid